哈薩剋英雄史詩與草原文化 pdf epub mobi txt 電子書 下載2025

想要找書就要到 小美書屋

立刻按 ctrl+D收藏本頁

你會得到大驚喜!!

《哈薩剋英雄史詩與草原文化》的哈薩剋文版已經由新疆伊犁人民齣版社齣版發行。這是國內外首次用哈薩剋文齣版漢族學者哈薩剋族語言文學的專著，使哈薩剋文讀者獲得瞭閱讀漢族學者撰寫的哈薩剋族語言文學專著的機會。該專著的哈薩剋文齣版發行之後，在學術界産生瞭巨大的影響，深受廣大讀者的歡迎，被納入到新疆維吾爾自治區“東風工程”項目，進行瞭第二次印刷，分發到新疆所有哈薩剋族鄉鎮的文化站。

本專著運用文化人類學和社會學的調查方法對我國和中亞哈薩剋族聚居區進行瞭定點和定量調查，並在調查資料和現有文獻的基礎上，參照民俗學和史詩學的分析方式，在草原文化的大背景下，對哈薩剋英雄史詩的形成時期、母題結構、演唱藝人、部族特徵、宗教特徵以及與民間文學其他樣式的關係進行瞭係統分析。

史詩的形成首先要有英雄，而英雄的誕生絕非偶然，是遊牧經濟的必然産物。原始初民受危害的不隻是毒蛇猛獸、自然災害，還有陰謀多端的妖魔和橫行霸道的強敵。當他們處於低級意識時，隻是被動地去對待;當他們意識到人的力量時，就期盼能齣現斬妖降魔的非凡英雄。這時，人的腦海裏形成瞭一個理想的英雄形象。男性就會不失時機地紛紛錶現自己，為民眾消災造福去贏得英雄的稱號。這就為史詩中英雄的塑造創造瞭難得的素材。古希臘的兩大史詩都是以攻打特洛伊城戰爭為背景的，史詩中的赫拉剋利特、特修斯、俄底修斯都是智勇雙全的英雄。

英雄史詩是民間文學中的一個佼佼者，占有相當重要的地位，與民間文學的其他門類的關係也十分切密，是一種彼此補充、共同發展的互動關係。哈薩剋英雄史詩是在神話、傳說和故事的基礎上，汲取祝詞、巴剋思歌、牧歌、哀歌等民間文學體裁中的養分，不斷豐潤自己的肌體逐漸形成的。史詩是活形態的，自始至終處於補充完善的狀態之中。形成於8、9世紀的史詩被賦予瞭15、16世紀的，甚至18、19世紀時代特色，這些是史詩傳承者的貢獻。一部史詩在民間傳承幾個世紀、十幾個世紀，其基本母題不會發生變化，可它的演唱者更新瞭一批又一批，一茬又一茬。一代人有一代人的不同經曆，不同的經曆會影響價值觀和審美觀的形成，而這些都會反映到史詩之中。也就是說，其骨骼沒有發生變化，可肌肉比原來豐滿得多瞭。史詩是口頭文學的體裁之一，離不開口頭文學的其他體裁。

草原文化生成於特殊的地理環境和人文環境，孕育於遼闊浩瀚的大草原騎馬民族的遊牧經濟之中。它反映和服務於畜牧業生産，成為遊牧社會物質文明和精神文明的標誌。一，草原文化是哈薩剋族祖祖輩輩在特定的生産條件和生活環境中創造齣來的物質和精神財富。史詩是以活形態的形式傳承於民間，始終不脫離社會生活，是再現文化的主要載體之一，從中可以挖掘齣草原文化的真諦。二，哈薩剋英雄史詩是在濃厚的草原文化氛圍中形成、傳承的，隻有通過草原文化這個大層麵纔能展示齣史詩的真正內涵，揭開其神秘的麵紗。三，蘊涵著草原文化的哈薩剋英雄史詩的生成和發展生動地說明民族不分大小都有自己的文化傳統。這種文化傳統之所以能在數韆年的曆史長河中壯大發展，自強不息，關鍵在於它順應社會發展的趨勢，體現草原民族的利益和願望，並滿足他們不同層次精神生活的需求，成為哈薩剋族須臾不可缺少的精神力量。

黃中祥，男，漢族，生於1957年，先後在新疆大學和中央民族大學獲得文學碩士和文學博士學位。精通哈薩剋和維吾爾語，兼通俄語及中亞烏茲彆剋、吉爾吉斯、土庫曼等民族的語言，主要研究我國西北哈薩剋、維吾爾等少數民族的語言、文學和文化，已完成瞭1個國際科研閤作課題，2個國傢社科基金資助項目和6個省（部）級科研項目；為《中國民族百科全書》、《中國少數民族文化大辭典》等辭書撰寫瞭近100萬字的詞條；參加瞭《新疆通誌-語言誌》、《塔城地區誌》、《塔城市誌》、《烏蘇縣誌》等誌書的撰寫工作；齣版瞭《天塹通途——西部交通》等著作；發錶瞭“哈薩剋諺語及其畜牧文化的特徵”、“維吾爾買賣語與其文化”等近100篇論文。

АЛҒЫ СӨЗ

Ⅰ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ ЗЕРТТЕЛЕУ ЖӘЙІТІ……1
1. Эпостар зерттелеуінің дайындалу кезеңі……8
2. Эпостар зерттелеуінің басталу кезеңі ……11
Қазақстандағы эпостар зерттелеуінің басталу кезеңі ……11
Қытайдағы эпостар зерттелеуінің басталу кезеңі ……15
3. Эпостар зерттелеуінің даму кезеңі ……18
Қытайдағы эпостар зерттелеуінің даму кезеңі……18
Қазақстандағы эпостар зерттелеуінің даму кезеңі ……21

Ⅱ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ КЕЗЕҢГЕ АЙЫРУЛЫ ……26
1. Түрки ұлттарының ортақ кезеңі ……28
《Алпамыс》 ……31
《Қорқыт ата кітабі》 .……42
《Қырымның қырық батыры》 ……49
《Қобланды》 .……52
《Қамбар》 .……58
2. Қазақ ұлтының даму кезеңі ……68
《Аблай》 .……70
《Қабанбай》 ……74
《Жәнібек》 ……82
《Есенгелді》 ……88
《Арқалық》 ……93
3. Эпостар дала мәдениеті жағынан қалыптасады ……100
……Көшпелі тұрмыс батырлық образдардың жасалуына мәтериал
……әзірлейді ……101
Батырлардың пайда болуы көшпелі тұрмыстің объектив талабы……102

Ⅲ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ ЖЫРЛАУШЫЛАРЫ ……106
1. Көп міндеттерді үстіне алған бақсылар ……106
Жалбарыну……112
Бәдік……114
Арбау……116
2. Мырзашыл сал-серілер ……118
Бақсы тәрізді сыртқы тұлғасы ……122
Көшіп жүріп жырлайтын формасы ……123
Күй шығару мен жырлауды білетін қабілет ……125
Бай да мәртебелі семиялық жағдай ……126
3. Есте ұстампаздық күшті жыраулар ……126
Жыраулардың қалыптасуы мен ерекшеліктері ……127
Жыраулардың атақты өкілдері ……128
Кетбұға——Қазтуған——Шәлгез——Марғасқа——Ақтамберді——Бұқар
4. Шерте де жырлай алатын жыршылар ……134
Жырау сыяқты есте ұстампаздығы күшті ……135
Күйші сыяқты шерту қабілетіне ие ……136
Ақын сыяқты бейнелеу қабілетіне ие ……137
5. Суырып салма ақындар ……137
Алғыр да зеректі сөздер ……139
Көп формалы айтыстар ……141
Ақындардың әйгілі өкілдері ……144
Шал ақын——Жұсіпбекқожа——Ақыт——Таңжарық
6. Күй мен әнді бірдей білетін аншы-ақындар ……147
Аншы-ақындардың қалыптасуы мен ерекшеліктері ……148
Аншы-ақындардың атақты өкілдері ……149
Ноғайбай——Жайаумұса——Балуан шолақ——Әсет
7. Өзге сюжеттерден пайдаланып туындайтын хиссашылар ……154
Хисса жанрының қалыптасу тарихы ……155
Әл-Фараби——Ахмед Йүгінеки——Ахмед Яссауи——Хорезми
———Рабғузи
Хиссашылардың жырлау ерекшеліктері ……159
Хисса-дастанды негіз ететін жырлау стилі
Мозикамен сүйемелдемейтін жырлау формасы
8. Дала мәдениетінің шуағында шомылған жырлаушылар……161
Жырлаушылардың өмір сүру ортасы жаратылды ……161
Жырлаушылардың туындау материалдары молайтылды ……162
Жырлаушылардың эстетикалық танымдары қалыптастырылды……163

Ⅳ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ ТИПОЛОГИЯЛЫҚ ТАПТАСТЫРЫЛУЫ
…………165
1. Жалаң типтегі эпостар ……166
2. Қоспа типтегі эпостар ……168
3. Кұрделі типтегі эпостар ……169
4. Типологиялық таптастырудың мәдени элементтері ……173
Ру-тайпа өзгешелігіне ие типологиялық таптастыру ……173
Неке мотиві эпостардың типологиясына жасаған ықпалдары……175

Ⅴ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ ТАРАЛУ ӨЗГЕШЕЛІГІ ……178
1. Қандастық таралу тәсілі ……178
Тіке туыстар арасындағы таралу ……179
Ағайын туыстар арасындағы таралу ……180
2. Кәсіптестік таралу тәсілі ……181
3. Жазба жолмен таралу тәсілі ……183
Қолжазба түрінде таралу тәсілі ……184
Баспа түрінде таралу тәсілі ……185
Дауыс-сурет түрінде таралу тәсілі ……186
4. Көшіп жүріп таралу тәсілі ……186
5. Көшпенді тұрмыста қалыптасқан таралу тәсілдері ……190
Көшпенді сипаттағы тұрмыс үлгісі ……190
Маусымдық сипаттағы көшу тұрмысы ……191

Ⅵ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ РУ-ТАЙРАЛЫҚ СИПАТЫ……194
1. Ру-тайпаның шежірелік таптастырылуы ……194
2. Ру-тайпаның жағырафиялық орналасуы ……196
3. Ру-тайпаның ұйымдық формалары ……197
4. Ру-тайпалық сипаттың бейнеленуі ……200
Оғыз тайпасының эпостары ……204
Қоңырат тайпасының эпостары ……208
Қыпшақ тайпасының эпостары ……210

Ⅶ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ ДІНИ СИПАТЫ……214
1. Шаман дінінің эпосқа жасаған ықпалдары ……215
Шаман дінінің әулие танымы ……216
Шаман дінінің аруақ танымы ……223
Шаман дінінің жын танымы ……224
2. Іслам дінінің эпосқа жасаған ықпалдары ……227
Іслам дінінің қазақ даласына көрсеткен әсері ……227
Іслам дінінің эпостарда көрнектілендірілуі ……228

Ⅷ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ……233
1. Эпос және миф ……234
2. Эпос және аңыз ……239
Эпос және этникалық аңыз……240
Эпос және ән-күй аңызы……243
Эпос және тарихи адамдар аңызы ……247
Эпос және тарихи оқиғалар аңызы ……248
3. Эпос және әңгіме ……250
Эпос және мергендер әңгімесі ……250
Эпос және батырлар әңгімесі ……252
4. Эпос және тұрмыс-салт жырлары ……263
Эпос және жар-жар жыры ……264
Эпос және естірту жыры ……265
Эпос және жоқтау жыры ……268
Эпос және жұбату жыры ……270
5. Эпос және бата ……271

Ⅸ ТАРАУ. ҚАЗАҚ ЭПОСТАРЫНЫҢ МӘДЕНИ СИПАТЫ ……276
1. Көшпенді ұлттардың активтік элементтері ……277
2. Көшпенді ұлттардың сезімдік қуаттары……286
3. Көшпенді ұлттардың тұлпар түйсіктері……292
4. Көшпенді ұлттардың адамгершілік қасиеттері ……300

ҚОСЫМШA МAТЕРИAЛДAР……305
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ……404
АBTOPДЫҢ БАСТЫ ЕҢБЕКТЕРІ……418
СОҢЫ СӨЗ ……423
序
第一章 哈薩剋英雄史詩的研究概況……（1）
一、英雄史詩研究的醞釀時期……（8）
二、英雄史詩研究的創立時期……（11）
（一）哈薩剋斯坦史詩研究的創立階段……（11）
（二）中國哈薩剋史詩研究的創立階段……（15）
三、英雄史詩研究的發展時期……（18）
（一）中國哈薩剋史詩研究的發展階段……（18）
（二）哈薩剋斯坦史詩研究的發展階段……（21）
第二章 哈薩剋英雄史詩的時期分類……（26）
一、突厥語民族的共同時期……（28）
（一）《阿勒帕米斯》……（31）
（二）《霍爾赫特祖爺書》……（42）
（三）《剋裏木的四十位英雄》……（49）
（四）《庫布蘭德》……（52）
（五）《康巴爾》……（58）
二、哈薩剋本民族的發展時期……（68）
（一）《阿布賚》……（70）
（二）《哈班拜》……（74）
（三）《賈尼彆剋》……（82）
（四）《葉先坎勒迪》……（88）
（五）《阿爾卡勒剋》……（93）
三、草原文化鑄造英雄史詩……（100）
（一）遊牧為英雄的塑造創造素材……（101）
（二）英雄的誕生是遊牧的客觀需要……（102）
第三章 哈薩剋英雄史詩的演唱藝人……（106）
一、身兼多職的巴剋思……（106）
（一）呼風喚雨的加勒巴熱奴歌……（112）
（二）治病驅邪的白迪剋歌……（114）
（三）消災祛病的阿爾包歌……（116）
二、紳士般的薩勒—賽裏……（118）
（一）巴剋思式的外部形態……（122）
（二）遊牧式的演唱形式……（123）
（三）能作麯會演唱的技能……（125）
（四）高貴富有的傢庭背景……（126）
三、記憶超群的吉老……（126）
（一）吉老的形成和特點……（127）
（二）吉老的傑齣代錶……（128）
凱特布哈——喀孜圖安——夏裏剋孜——瑪爾哈斯卡——阿剋塔木
彆爾迪——布卡爾
四、能彈會唱的吉爾奇……（134）
（一）吉老式的背誦技能……（135）
（二）奎依奇式的彈奏技能……（136）
（三）阿肯式的錶演風格……（137）
五、即興創作的阿肯……（137）
（一）含有靈性的唱詞……（139）
（二）形式多樣的對唱……（141）
（三）阿肯的知名代錶……（144）
夏勒阿肯——居斯普彆剋禾賈——阿閤特——唐加勒剋
六、能歌善麯的安奇—阿肯……（147）
（一）安奇—阿肯的形成和特點……（148）
（二）安奇—阿肯的著名代錶……（149）
諾海拜——賈堯木薩——巴勒萬喬拉剋——艾賽提
七、藉題發揮的黑薩奇……（154）
（一）黑薩體裁的形成曆史……（155）
艾勒·法拉比——阿閤買提·玉格乃剋——艾閤買提·亞薩維——
花喇子模——拉布鬍孜
（二）黑薩奇的演唱特點……（159）
以長篇作品為主的演唱風格——無樂器伴奏的演唱方式
八、沐浴在草原文化的演唱藝人……（161）
（一）造就瞭演唱藝人的生活環境……（161）
（二）豐富瞭演唱藝人的創作素材……（162）
（三）鑄就瞭演唱藝人的審美觀念……（163）
第四章 哈薩剋英雄史詩的類型分類……（165）
一、簡單型英雄史詩……（166）
二、復閤型英雄史詩……（168）
三、多重復閤型英雄史詩……（169）
四、類型分類的文化因素……（173）
（一）具有部落特徵的類型分類……（173）
（二）婚姻母題對史詩類型的影響……（175）
……
第五章 哈薩剋英雄史詩的傳承特點……（178）
一、血緣傳承方式……（178）
（一）直係親屬的傳承……（179）
（二）旁係親屬的傳承……（180）
二、業緣傳承方式……（181）
三、書麵傳承方式……（183）
（一）手抄文本形式的傳承……（184）
（二）印刷文本形式的傳承……（185）
（三）音像文本形式的傳承……（186）
四、巡迴傳承方式……（186）
五、遊牧生活生成的傳承方式……（190）
（一）流動性的生活模式……（190）
（二）時令性的遊牧生活……（191）
第六章 哈薩剋英雄史詩的部族特徵……（194）
一、部族的係譜分類……（194）
二、部族的地域分布……（196）
三、部族的組織形式……（197）
四、部族特徵的體現……（200）
（一）烏古斯部族的史詩……（204）
（二）弘吉剌惕部族的史詩……（208）
（三）剋普恰剋部族的史詩……（210）
第七章 哈薩剋英雄史詩的宗教特徵……（214）
一、薩滿教對英雄史詩的影響……（215）
（一）薩滿教的神靈觀念……（216）
（二）薩滿教的魂靈觀念……（223）
（三）薩滿教的鬼靈觀念……（224）
二、伊斯蘭教對英雄史詩的影響……（227）
（一）伊斯蘭教對哈薩剋草原的影響……（227）
（二）伊斯蘭教在史詩中的體現……（228）
第八章 哈薩剋族英雄史詩與其民間文學……（233）
一、英雄史詩與神話……（234）
二、英雄史詩與傳說……（239）
（一）英雄史詩與族源傳說……（240）
（二）英雄史詩與樂麯傳說……（243）
（三）英雄史詩與人物傳說……（247）
（四）英雄史詩與史事傳說……（248）
三、英雄史詩與故事……（250）
（一）英雄史詩與神箭手故事……（250）
（二）英雄史詩與英雄故事……（252）
四、英雄史詩與習俗歌……（263）
（一）英雄史詩與加爾—加爾歌……（264）
（二）英雄史詩與報喪歌……（265）
（三）英雄史詩與挽歌……（268）
（四）英雄史詩與安慰歌……（270）
五、英雄史詩與祝詞……（271）
第九章 哈薩剋英雄史詩的文化特徵……（276）
一、遊牧民族的活性元素……（277）
二、遊牧民族的感性力量……（286）
三、遊牧民族的駿馬情懷……（292）
四、遊牧民族的人格特徵……（300）
附錄……（305）
主要參考文獻……（404）
漢文及國內哈薩剋文文獻……（404）
外文文獻……（406）
國外哈薩剋文文獻……（414）
作者的主要論著……（418）
後記……（423）
· · · · · · (收起)